Nieoperacyjne leczenie uszkodzonej łąkotki

Uszkodzenie łąkotki jest jednym z najczęstszych urazów stawu kolanowego. Większość urazów tej struktury leczy się poprzez zabieg operacyjny, jednak nie zawsze musi się to tak skończyć. W wielu przypadkach świetnie sprawdza się leczenie zachowawcze! W tym wpisie chcielibyśmy przybliżyć Ci, jak wygląda takie leczenie.

Leczenie zachowawcze łąkotki

Źródło: freepik.com

Anatomia

W stawie kolanowym człowieka występują dwie łąkotki: przyśrodkowa oraz boczna. Znajdują się one pomiędzy powierzchniami stawowymi kości piszczelowej i udowej, a ich funkcją jest m.in: przenoszenie obciążeń, absorpcja wstrząsów oraz zwiększenie docisku powierzchni stawowych. Ich obecność znacząco wpływa na stabilność stawu. Podobnie jak więzadło krzyżowe stawu kolanowego – łąkotki – uszkadzają się na skutek sił skręcających. Do najczęściej zgłaszanych objawów przez pacjentów przy uszkodzeniu łąkotki zaliczamy m.in: ból występujący w okolicach dołu podkolanowego, obrzęk, „uciekanie”, blokowanie stawu kolanowego.

Kryteria operacji uszkodzonej łąkotki

Głównym wskazaniem do operacji uszkodzonej łąkotki jest nieskuteczne leczenie zachowawcze. Operacja jest sporym obciążeniem dla organizmu i bez wątpienia oddziałuje na inne tkanki w okolicy poddanej zabiegowi. Dlatego pierwszym sposobem leczenia powinno być – bezpieczniejsze –  leczenie zachowawcze. Przynosi ono bardzo dobre rezultaty w postaci zniesienia bólu, a bardzo często również powrotu pacjenta do niemal pełnej sprawności.

Być może Cię to zdziwi, ale tak! Można żyć i funkcjonować normalnie z uszkodzoną łąkotką. Jeżeli w życiu codziennym nie musisz kucać – być może nawet zapomnisz, że kiedyś doszło do urazu.

Bardzo ważne jest tylko, by zweryfikować w którym miejscu doszło do uszkodzenia i jaki jest to rodzaj. Dlatego ważne, by leczenie zachowawcze zacząć od konsultacji z ortopedą.

Czynniki ryzyka uszkodzenia

  • wcześniej przebyte operacje stawu kolanowego np. zerwanie ACL
  • szpotawość lub koślawość kolan
  • sport, w którym występują skoki, dynamiczne zmiany kierunku biegu np.: koszykówka, siatkówka, piłka nożna itp.

Wprowadzenie do rehabilitacji

  • Ogólnym celem leczenia jest odzyskanie symetrii kończyn dolnych. Najpierw dąży się do pełnego symetrycznego wyprostu kolana, następnie zgięcia kolana, a na końcu symetrii siły.
  • Progresja rehabilitacji powinna być bardziej oparta na osiągnięciu określonego celu, niż na osi czasu
  • Ćwiczenia wykonujemy w bezbolesnych zakresach ruchomości

Fazy nieoperacyjnego postępowania

Faza I

Cele:

  1. zmniejszenie obrzęku
  2. odzyskanie symetrycznego wyprostu stawu kolanowego

Postępowanie:

  • zimne okłady i elewacja nogi w celu zmniejszenia obrzęku
  • iniekcje sterydowe mogą być użyte na początku rehabilitacji w celu zmniejszenia bólu i obrzęku
  • trening chodu
  • Odzyskanie wyprostu kolana – dążymy do symetrii poprzez:
    • podłożenie pod piętę przedmiotu
    • rozciąganie tylnej taśmy kończyny dolnej za pomocą taśmy / ręcznika
  • aktywne unoszenie wyprostowanej  kończyny dolnej, dla pracy mięśnia czworogłowego uda

Ćwiczenie nr 1

Do wykonania tego ćwiczenia niezbędny będzie przedmiot, który umieścimy pod piętę np.: ręcznik czy rolka papieru jak w tym przypadku.

Zalecenia: leżenie z przedmiotem umieszczonym pod piętą jak najczęściej w ciągu dnia.

Sposób wykonania ćwiczenia nr 1

Ćwiczenie nr 2

Odzyskanie pełnego wyprostu nie obędzie się bez rozciągania tylnej taśmy. W siadzie z wyprostowaną kończyną skieruj palce swojej stopy na siebie. Możesz wykorzystać do tego ręcznik lub taśmę.

Zalecenia: 10 powtórzeń z przytrzymaniem 5s. Kilka razy dziennie.

Sposób wykonania ćwiczenia nr 2

Ćwiczenie nr 3

Bardzo często po urazie dochodzi do osłabienia mięśnia czworogłowego uda. Skutkuje to zmniejszeniem obwodu kończyny dolnej. Na początku rehabilitacji mięsień czworogłowy będziemy wzmacniali w pozycji siedzącej. Twoim zadaniem w tym ćwiczeniu będzie unoszenie wyprostowanej kończyny dolnej ku górze.

Zalecenia: 10 powtórzeń z przytrzymaniem  w górze 2-5s. Kilka razy dziennie.

Sposób wykonania ćwiczenia nr 3

Kamienie milowe umożliwiające przejście do kolejnej fazy:

  • zmniejszenie obrzęku, bądź jego brak
  • pełny, symetryczny wyprost stawu kolanowego

Faza 2:

Cele:

  1. odzyskanie symetrycznego zgięcia kolana
  2. utrzymanie symetrycznego wyprostu kolana

Postępowanie:

  • odzyskanie pełnego zgięcia kolana – dążymy do symetrii:
    • ślizgi pięty po podłożu
    • ślizgi pięty po ścianie
  • wprowadzanie stopniowo aktywności fizycznej bez skakania i biegania np.: orbitrek, rower stacjonarny, spacer
  • jeśli występuje obrzęk to kontynuujemy postępowanie z fazy I

Ćwiczenie nr 4

Do odzyskania pełnego zgięcia w stawie kolanowym możemy wykorzystać dwa poniższe ćwiczenia. Do jednego z nich potrzebna będzie taśma, bądź ręcznik. W pozycji siedzącej przyciągaj swoją piętę w kierunku pośladka. Pamiętaj, by ćwiczyć tylko w bezbólowym zakresie ruchu

Zalecenia: 10 powtórzeń z przytrzymaniem około 5s w maksymalnym możliwym zgięciu. Kilka razy dziennie.

Ćwiczenie nr 5

Połóż się na plecach przy ścianie. Nogę kontuzjowaną oprzyj o ścianę, drugą zaś połóż nad kostkami nogi ćwiczonej. Za pomocą zdrowej kończyny prowadź nogę po urazie do maksymalnego bezbolesnego zgięcia.

Kamienie milowe umożliwiające przejście do kolejnej fazy:

  1. Pełny symetryczny zakres ruchu w stawie kolanowym
  2. Brak obrzęku

Faza 3

Cele:

  1. praca nad odzyskaniem symetrycznej siły

Postępowanie:

  • utrzymanie pełnych symetrycznych zakresów ruchu
  • odzyskanie symetrycznej siły:
    • wejścia na skrzynię
    • zakroki
  • kontynuacja aktywności fizycznej z fazy 2 ze zwiększeniem oporu, czasu trwania treningu

Ćwiczenie nr 6

Jednym z ćwiczeń, które wykorzystujemy w pracy z pacjentami, aby odbudowywać silę kończyny są wejścia na boxa/podest/podwyższenie. Nogę po kontuzji ustaw na boxie, przenieś na nią ciężar ciała i wejdź na niego. Staraj się jak najmniej pomagać sobie drugą nogą. Następnie powoli wróć do pozycji początkowej (powolny negatywny ruch wydłuży prace czworogłowego uda podczas zejścia).

Ćwiczenie nr 7

Zakroki są świetnym ćwiczeniem na rozpoczęcie pracy nad wzmacnianiem siły mięśniowej kończyny dolnej. Stopy rozstaw na szerokość bioder, napnij brzuch i pośladki, następnie nogę zdrową skieruj w tył do wyprostu i zegnij staw kolanowy. Ciężar ciała powinien spoczywać na nodze z przodu ciała. Kończyna zakroczna służy do stabilizacji i wspomagania ruchu. Tułów jest lekko pochylony ku przodowi. Pamiętaj o zachowaniu neutralnych krzywizn kręgosłupa. Pilnuj, aby kolano i stopa nie kierowały się do środka.

Kamienie milowe umożliwiające przejście do kolejnej fazy:

  1. Siła mięśni czworogłowego uda i grupy kulszowo – goleniowej nogi kontuzjowanej powinna oscylować w zakresie 90-100% siły zdrowej nogi.
  2. Pełny, symetryczny zakres ruchu stawu kolanowego
  3. Brak bólu i obrzęku

Faza 4

Ostatnia fazą w rehabilitacji jest powrót do sportu. W etapie tym pacjent może stopniowo wracać do aktywności sprzed kontuzji. Wykorzystuje się w tej fazie ćwiczenia o charakterze dynamicznym np.: trening skocznościowy.

Ćwiczenia w formie video!

Wszystkie ćwiczenia w formie video znajdziecie wkrótce na naszym instagramie.

Zdjęcia wykonano dzięki współpracy z – salą treningową Jest Progress w Białymstoku